183. Nissan Pulsar/Sunny GTi-R (N14).

Gdy założyłem bloga (styczeń 2011 r.), zacząłem tworzyć wpis, w którym chciałem połączyć historię dwóch samochodów - Nissan Sunny/Pulsar GTi-R oraz Mazda 323/Familia GT-X & GT-R. Jednak... jak to czasami bywa, temat spadał w zakamarki mojego pliku z "niedokończonymi materiałami", później niemal kompletnie o nim zapomniałem, no ale ostatnio po oglądnięciu pewnych skrótów z japońskich rajdów, przypomniało mi się co miałem kiedyś zrobić, więc postanowiłem, że dość tego absurdu i skompletowałem wpis w kilka dni (sic!). Wyszedł jak zawsze przydługi, dlatego opis znajdzie się w dwóch, oddzielnych tematach, które będą miały podobny wstęp i podsumowanie.

Wstęp.

Najpopularniejszym, japońskim hot hatchbackiem z lat 90, wydaje się być Honda Civic w najmocniejszych wersjach, ale zanim Honda dobiła w Civicu do choćby 200 KM, przyglądała się walce dwóch innych japońskich konkurentów, którzy toczyli ją nie tylko w tabelach ze specyfikacjami, ale również na poziomie profesjonalnego motorsportu. Najmocniejsze wersje Nissana Sunny/Pulsar i Mazdy 323/Familia, budowane były z homologacją rajdową, aby umożliwić tym dwóm producentom walkę w WRC. Jednak plan nie wyszedł dokładnie tak, jak zapewne obmyślili to sobie szefowie Nissana i Mazdy, ponieważ zarówno w porównaniu do rodzimych rywali (Toyota, Mitsubishi, Subaru) jak i ogólnie patrząc na rezultaty, oba samochody nie mogły poszczycić się sukcesami, więc historia ich fabrycznych zespołów w WRC szybko poszła w zapomnienie. Mimo wszystko, zasługują na opis. Choć z roku na rok jest ich coraz mniej, to jednak nadal wzbudzają ciekawość i pożądanie.

Nissan Pulsar Sunny GTi-R tuning zdjęcia japoński sportowy samochód hot hatchback JDM N14 日産日本車ホットハッチスポーツカー

Nissan Sunny GTi-R. Zdjęcie z broszury.

Ale zanim nastąpi właściwy opis samochodu, najpierw suche dane techniczne, najlepszej wersji.

1990 Nissan Pulsar GTi-R

Silnik: SR20DET, 2.0L (1998 cm3), R4, 16V, DOHC, turbo

Parametry: 230 KM (169 kW) @ 6400 rpm, 284 Nm @ 4800 rpm

Stopień sprężania: 8.3:1

Średnica cylindra x skok tłoka: 86 x 86 mm

Skrzynia biegów: 5-biegowa manualna

Wymiary (dł. x szer. x wys.): 3975 x 1690 x 1400 mm

Rozstaw osi: 2430 mm

Rozstaw kół przednich: 1440 mm

Rozstaw kół tylnych: 1415 mm

Zawieszenie przednie i tylne: niezależne, typu McPherson

Hamulce przednie: 2-kanałowe, tarczowe, wentylowane, 257x26mm

Hamulce tylne: 2-kanałowe, tarczowe, 258x9mm

Koła przednie i tylne: 195/55R14 82V 14x6JJ

Napęd: na cztery koła

Masa: 1220 kg

0-100 km/h: ~5.4 s. (dla słabszej i cięższej wersji Europejskiej, niektóre źródła podają ~6.4 s.)

1/4 mili: 13.9 s.

Prędkość maksymalna: 232 km/h

Stosunek mocy i momentu do masy: 188 KM na tonę | 233 Nm na tonę

Stosunek masy do mocy i momentu: 5,3 kg na KM | 4,3 kg na Nm

Pojemnościowy wskaźnik: 115 KM z litra | 142 Nm z litra

Opis.

Rajdowy Sunny był pierwszym projektem Nissana, posiadającym napęd na cztery koła i doładowany silnik, przeznaczonym do walki w WRC. Wprawdzie wcześniej był jeszcze Bluebird SSS-R, wyposażony w napęd na cztery koła (ATTESA), z silnikiem CA18DET-R 185 KM (specjalna wersja), a później SR20DET 205 KM, jednak tworzony był on przez Autech, produkowany przez Nissana i sprzedawany w ilości 10 sztuk miesięcznie przez Nismo, głównie z myślą o krajowych (japońskich) wyścigach.

Nissan Bluebird SSS-R.

Zdecydowana większość wcześniejszych samochodów Nissana startująca w WRC, posiadała napęd na tył oraz wolnossące silniki, np. 240RS z grupy B (który swoją drogą nieźle spisywał się w najtrudniejszych rajdach np. w Afryce) czy też 200SX z grupy A.

Przed debiutem rajdowego Sunny, samochody Nissana modyfikowane były w Japonii i wysyłane na konkretne rajdy, jednak wraz ze wzrostem ilości rajdów, potrzebne było inne podejście. Szefostwo Nissana powołało swojego wieloletniego współpracownika - Howarda Marsdena, do stworzenia fabrycznego zespołu w Europie, który został nazwany NME = Nissan Motorsport Europe i mieścił się w Wielkiej Brytanii, w mieście Milton Keynes.

Nissan Pulsar Sunny GTi-R N14 日産日本車ホットハッチスポーツカー rajdy rally

Nissan Sunny GTi-R. Przekrój rajdówki.

W późniejszym okresie zostali także zwerbowani Charles Reynolds oraz Dave Whittock, którzy kolejno pełnili funkcję managera zespołu. Plan był taki, aby startować tylko w wybranych rajdach, gdzie potencjał na zwycięstwo jest największy. Rajdowy Sunny miał 300 KM i 350 Nm oraz masę 1100 kg. Oczekiwania szefów Nissana wobec tego samochodu były ogromne.

Nissan Pulsar Sunny tuning zdjęcia japoński sportowy samochód hot hatchback JDM GTi-R N14 日産日本車ホットハッチスポーツカー rajdy rally

Piąte miejsce w debiucie całkowicie nowego samochodu, podczas ciężkiego Rajdu Safari, dla niektórych mogło być powodem do zadowolenia, ale nie dla Nissana. W kolejnych rajdach, nie było niestety lepiej. Przygoda A-grupowego Sunny z zespołu fabrycznego Nissana, trwała w WRC tylko 14 miesięcy, w trakcie których najwyższe miejsce jakie udało się zdobyć, to dobre trzecie, podczas Rajdu Szwecji w 1992 r., co ciekawe, samochód jechał wtedy na oponach, które nie związane były z kontraktem. Reszta wyników to np.:

- szóste miejsce w 1992 r. podczas Rajdu Portugalii,

- siódme w 1992 r. podczas Rajdu Monte Carlo,

- ósme w 1991 r. podczas Rajdu Finlandii.

Nissan Pulsar Sunny GTi-R N14 tuning zdjęcia japoński sportowy samochód hot hatchback JDM 日産日本車ホットハッチスポーツカー rajdy rally

Nissan Sunny GTi-R w sprzyjających mu, zimowych warunkach.

Natomiast jeśli chodzi o FIA Group-N Championship, tam było zgoła inaczej, może dlatego, że GTi-R nie był tam aż tak wysilony. W 1992 roku, Belgijska (Gregoire de Mevius) i Japońska (Hiroshi Nishijama) drużyna, zajęły odpowiednio pierwsze i drugie miejsce w końcowej klasyfikacji, pokazując, że być może gdzieś w tym samochodzie tkwił potencjał, skoro w jednym sezonie potrafił zdominować grupę N. W rajdowym Sunny GTi-R jeździli tacy kierowcy jak Stig Blomqvist czy Tommi Makinen (który jeździł też Mazdą 323 GT-X).

Tak czy inaczej, wiele rzeczy złożyło się na słabą dyspozycję i krótką historię Sunny w WRC, wśród winowajców wymienia się głównie:

- fakt, że samochód był nieco przyciężki,

- konflikty na drodze Europejski Team - szefostwo w Japonii,

- słabe ogumienie Dunlop, które odstawało od Pirelli czy Michelin,

- umiejscowienie intercoolera.

Nissan Pulsar Sunny GTi-R N14 日産日本車ホットハッチスポーツカー silnik engine SR20DET

Nissan Sunny GTi-R. Intercooler.

Odnośnie intercoolera, umieszczony był on nad silnikiem i kolektorem wydechowym, co powodowało straty osiągów i generalnie było głównym sprawcą problemów. Intercooler ten zyskał nawet swój przydomek - "interwarmer", ponieważ silnik skutecznie go podgrzewał, przez co nie spełniał on swojego zadania, straty mocy dochodziły podobno do 60 KM! czyli kierowcy jechali niemal seryjnym Sunny GTi-R. Dave Whittock w jednym z wywiadów powiedział, że np. podczas Rajdu Akropolu, przez 4-5 kilometrów można było cisnąć GTi-R do granic możliwości, ale później, zaczynały się problemy i samochód tracił moc.

Zasady grupy A zabraniały zmian typu przebudowa położenia intercoolera, więc zespół Nissana niewiele mógł zrobić, oprócz desperackich prób "wpuszczania" pod maskę większych ilości powietrza, np. jazda w dzień z halogenami, które powodowały korzystne zawirowania powietrza, przez co więcej dostawało się pod maskę! Innym ze sposobów, ale już nie związanym z WRC, było trzymanie intercoolera w suchym lodzie przed rozpoczęciem Rajdu Bettega Memorial (memoriał dla uczczenia pamięci Atillo Bettegi). Okazało się to dobrym pomysłem, ale to był ewenement, ponieważ całą trasę przejeżdżało się w zaledwie kilka minut.

Jeśli chodzi o zwykłe samochody dostępne w sprzedaży na rynku japońskim, GTi-R podobnie jak Familia/323 sprzedawany był w dwóch wersjach: typowa, drogowa (RA) oraz przystosowana do sportu (RB). Jeśli chodzi o RA, był to po prostu zwykły GTi-R jaki jest najczęściej spotykany, umownie można wyróżnić trzy serie produkcji: wczesna (od numeru nadwozia RNN14-000001), środkowa (od RNN-050001) i późna (od RNN14-100001), miało to po części związek z wycofaniem się Nissana z WRC, wersje te różniły się wyposażeniem itp. detalami, silnik i wygląd zewnętrzny nie ulegały zmianom. Natomiast RB była pozbawiona części wyposażenia, aby uzyskać mniejszą masę (około 20 kg mniej).

Nissan Pulsar Sunny GTi-R N14 日産日本車ホットハッチスポーツカー wnętrze, interior

Nissan Sunny GTi-R. Wnętrze.

Nismo i Autech sprzedawały dodatkowe części do GTi-R, np. sprzęgło, zawieszenie, rozpórki, LSD oraz dodatki w stylu: kierownica, aluminiowe felgi, fotele, osłony podwozia itp. Poza tym, Nismo oferowało kompletne Pulsary RB wzbogacone o części tej firmy. W przypadku Autech, były to pakiety w formie "Upgrade" dla nowych samochodów.

Nissan Pulsar Sunny GTi-R N14 tuning zdjęcia japoński sportowy samochód hot hatchback JDM 日産日本車ホットハッチスポーツカー NISMO

Nissan Pulsar GTi-R Nismo.

Europejski Sunny różnił się nieznacznie od japońskiego Pulsara, miał trochę części z RA i RB oraz kilka unikalnych, do tego jak wiadomo mniejszą moc.

Silnik GTi-R czyli SR20DET nie jest identyczną konstrukcją, jaka była spotykana pod maską np. Nissana 200SX, w którym umieszczony był wzdłużnie. Konstrukcję umieszczoną poprzecznie, zastosowano tylko w dwóch modelach Nissana z napędem na cztery koła: Nissan Bluebird 2000 SSS Attesa oraz właśnie Pulsar/Sunny GTi-R. Podobnie jak mocniejszy brat, czyli Skyline R32 GT-R, Sunny/Pulsar GTi-R również korzystał z napędu na cztery koła zwanego ATTESA ET-S.

Nissan Pulsar Sunny GTi-R N14 日産日本車ホットハッチスポーツカー NISMO

Jedną z ciekawostek wyposażenia modelu GTi-R, jest parasol oraz schowek dla niego. To zawsze wprawia w osłupienie fanów innych samochodów ;-)

Nissan Pulsar Sunny GTi-R N14 日産日本車ホットハッチスポーツカー

Łączna produkcja GTi-R zamknęła się w ilości 12000-15000 egzemplarzy, w tym około 1000 sztuk na Europę z kierownicą po lewej stronie (np. Niemcy otrzymali 600 GTi-R), niestety brak dokładnych źródeł. Wszystkie samochody produkowane były w Japonii (fabryka Tochigi, a później Kyushu), od sierpnia 1990 do listopada 1994 roku.

Podsumowanie.

Patrząc na osiągnięcia w WRC, Nissan Sunny N14 i Mazda 323 BG spisywały się bardzo podobnie, w wielu artykułach które czytałem, jeśli jest opis powodzeń lub niepowodzeń jednego z tych samochodów, to jako przykład od razu przytaczają drugi samochód. Sunny jeździł w WRC przez około 10 lat, podczas pierwszych 2 lat, poza opisanymi wyżej rezultatami i sukcesami, zazwyczaj plasował się w pierwszej dziesiątce, natomiast po anulowaniu zespołów fabrycznych, będąc w rękach zespołów prywatnych, nierzadko dojeżdżał na bardziej odległych pozycjach albo w ogóle.

Jeśli chodzi o krajowe (japońskie) rajdy i pojedynki między Familią a Pulsarem, patrząc na bazę wyników JAF (Japan Automobile Federation), Pulsar osiągał trochę lepsze rezultaty i częściej był klasyfikowany wyżej niż Familia, mało tego, uczestniczył w zdecydowanie większej ilości rajdów, a jeśli chodzi o konkurencję z resztą japońskich samochodów, na początku Pulsar sprawował się bardzo dobrze, w sezonach 1991 i 1992 potrafił nie odstawać od Galanta VR-4, Legacy turbo czy Celicy ST185, wygrywał sporo rajdów, niestety później to się zmieniło, na scenę wjechały Subaru Impreza WRX STi oraz Mitsubishi Lancer Evolution, które zaczęły dominować.

Nissan Pulsar Sunny GTi-R N14 tuning zdjęcia japoński sportowy samochód hot hatchback JDM 日産日本車ホットハッチスポーツカー

Sunny N14 teoretycznie miał ciekawy potencjał, co na krótko pokazał w FIA Group-N Championship, nawiasem mówiąc, ciekawa sprawa, Grégoire De Mévius w 1991 roku najpierw zdobył mistrza grupy N Mazdą 323 GT-X, a rok później przesiadł się do Nissana Sunny GTi-R... i powtórzył ten wyczyn. Gdyby tylko udało się rozwiązać problemy z intercoolerem i oponami, zmniejszyć awaryjność, to myślę, że ten samochód mógł gościć w WRC o wiele dłużej, z większą ilością sukcesów na koncie.

Nissan Sunny GTi-R. Gran Canaria.

Ale nie ma co płakać nad rozlanym mlekiem. Pomimo, że nie wyszło w WRC, to jednak fani japońskich hot hatchbacków mają do tego samochodu sentyment, ponieważ jakby nie było, nawet do dzisiaj (luty 2013 r.) jest to najmocniejszy hot hatch Nissana, a jego osiągi nie odstają od niektórych dzisiejszych hot hatchbacków:

1990 Nissan Pulsar GTi-R: 0-100 km/h: 5.4 s., 1/4 mili: 13.9 s.

2010 VW Golf R: 0-100 km/h: 5.2 s., 1/4 mili: 13.5 s.

2010 Ford Focus RS500: 0-100 km/h: 5.5 s., 1/4 mili: 13.9 s.

2011 Alfa Romeo Giulietta QV: 0-100 km/h: 6.6 s., 1/4 mili: 14.9 s.

Co z drugiej strony może trochę smucić, że Nissan dzisiaj trochę zaniedbał ten ciekawy segment, osobiście wydaje mi się, że nie będzie już drugiego takiego samochodu w ofercie Nissana, jak Sunny/Pulsar GTi-R. Pomimo niewielkich sukcesów w WRC, nie został on zapomniany, gdyż do dziś ludzie startują nim czasami w różnych zawodach, a oprócz tego poddają go dowolnym modyfikacjom (np. w końcu można "legalnie" zmienić TMIC na FMIC). Największe skupiska tego modelu zdają się być w krajach z ruchem lewostronnym, ponieważ GTi-R z kierownicą po prawej stronie było bez porównania więcej, niż GTi-R z kierownicą po lewej stronie. Dlatego na naszych rodzimych drogach, był, jest i będzie to biały kruk oraz marzenie dla wielu, jako daily driver z pazurem którym drapnie od czasu do czasu innych rywali na torach wyścigowych, bądź dobra baza pod modyfikacje lub samochód przeznaczony do sportu.

Na koniec, galeria.