306. Kultowe auta #01: Mazda Familia / 323 / 323F.

Jakiś czas temu były "samochody z duszą", a dziś "kultowe auta", dlaczego i po co taki podział? Przede wszystkim, aby wyróżnić niektóre samochody. Jednak czy samochód z duszą nie może być kultowy i na odwrót? Oczywiście, że może (i często jest). Jednak w pierwszej grupie chciałbym umieścić modele bardziej wyjątkowe, poniekąd unikalne, czasami wręcz konkretne pojedyncze wersje. A co będzie w dzisiejszej, drugiej grupie?

Oto samochody, które często wiozą ze sobą kilkudziesięcioletni bagaż historii japońskiej motoryzacji, nie rzadko stanowiły - bądź stanowią - fundament japońskich marek, iskrę, siłę napędową i narzędzie rozszerzania wpływów, również na rynkach poza Japonią. Są popularne, wśród nich wiele dorobiło się cenionego statusu na całym świecie, do dziś znajdują szerokie uznanie i zastosowanie. Ludzie odczuwają przyjemność z posiadania takiego samochodu, często odnajdują w nim pasję, którą wyrażają na wiele motoryzacyjnych sposobów. Forma wpisu podobna jak wcześniej w przypadku RX-7 i Cosmo, czyli bez rozpisywania się, zagłębiania w szczegóły, za to ogólne info, ciekawostki i dużo, dużo zdjęć.

Mazda 323 / 323F / Familia.

Pierwsza generacja Familia zadebiutowała na początku lat 60, kiedy japońska motoryzacja dopiero się budziła. Familia powstała jako przykładowy, tzw. narodowy samochód, obok Toyoty Corolli czy Nissana Sunny, co ciekawe, pierwszym dostępnym nadwoziem, było kombi, dopiero rok później pojawił się sedan.

Klasyczna Mazda Familia.

Na rynkach poza Japonią, przez kilkanaście lat samochód znany był jako 800, 1000, 1200, Protegé itp., natomiast dopiero w 1977 pojawiła się europejska 323 (czyli czwarta generacja Familia), co ciekawe była to pierwsza i ostatnia generacja 323 z napędem na tył, kolejne miały napęd na przód lub na cztery koła. Z samochodu korzystał również Ford, na mocy współpracy sprzedawał go pod nazwą Laser. Ta generacja, pod względem mechaniki przypomina mi trochę Toyotę Starlet P6, czyli kolejnego lekkiego hatchbacka z napędem na tył.

Ten japoński klasyk zachwycał w latach 70 swoim designem.

Powstało sześć generacji 323, samochody dostępne były w dużej liczbie nadwozi: hatchback 3D, hatchback 5D, sedan, kombi 3D, kombi 5D a nawet kabriolet! W całej gamie modelu Familia, nie brakuje ciekawych modeli. Można tu wymienić Familia R100 (zwaną na rynku japońskim: Mazda Familia Rotary Coupe) z 1968 roku, która ma 100-konny silnik Wankla (słabsza odmiana silnika stosowanego w Cosmo Sport). Tak jak wspominałem, pierwsza generacja 323 (FA) posiada jeszcze napęd na tył, na rynku wtórnym jest dziś białym krukiem, w Ameryce samochód sprzedawany był jako GLC, jest to skrót od "Great Little Car", można to przetłumaczyć na kilka sposobów, np. Wielki Mały Samochód, Świetny Mały Samochód itp., jakby nie było - ciekawy skrót! Przy okazji generacja FA zagrała swoją największą samochodową rolę (jako Familia) w japońskim filmie "The Yellow Handkerchief of Happiness".

Pierwsza generacja Mazdy 323.

323F BA oraz 323 FA.

Ostatnia Familia/323 z napędem na tył, to rywal dla Toyoty Starlet P6.

Piąta generacja Familia (BD) zgarnęła kilka międzynarodowych wyróżnień i nagród. W 1980 roku, Australijski magazyn Wheels nadał jej tytuł Car of the Year. Rok później, zdobyła tytuł Japan Car of the Year, natomiast w plebiscycie European Car of the Year zajęła czwarte miejsce. Poza tym, pobiła rekord sprzedaży na świecie, kiedy po zaledwie 27 miesiącach od startu produkcji, sprzedaż przekroczyła milion sztuk! (poprzednie rekordy należały do Chevroleta Citation - 29 miesięcy, oraz VW Golfa - 31 miesięcy). Generacja BD to pierwsza Familia z silnikiem turbo - w 1983 roku pojawiły się wersje XG/XG-R Turbo, pod maską znajdował się pierwszy turbodoładowany, 4-cylindrowy silnik Mazdy, czyli E5T 1.5L 115 KM 162 Nm. Te wersje to totalne białe kruki! Dodatkowo, BD to pierwsza Familia na rynku japońskim która nie posiadała lusterek na błotnikach, ale tradycyjnie - przy słupku A. 

Mazda Familia/323 BD.

Wyścigowa Mazda 323 BD.

Mazda Familia BF miała pierwszy w Japonii Full Time 4WD.

Kolejna generacja Familia/323, czyli BF.

Kolejna, szósta generacja (BF) miała już bardziej poważną, sportową odmianę oznaczoną jako GT oraz GT-X (BFMR), z pierwszym w Japonii napędem Full-time 4WD. Do tego turbodoładowany silnik 1.6L DOHC (B6T) o mocy 140 KM, który w 1985 roku szczycił się w Japonii najlepszym pojemnościowym wskaźnikiem jeśli chodzi o moc z 1.6L, do dziś ma opinię bardzo trwałego, w Australii gdzie sprzedawany był bliźniak 323 BF czyli Ford Laser TX3, ludzie nadal cenią te silniki i modyfikują je, jak przystało na japońskie serducho. Inne turbodoładowane wersje 1.6L, ale już z napędem na przód, dostępne były zarówno w nadwoziu sedan jak i hatchback. W 1987 roku powstała wersja GT-Ae, przeznaczona do sportu. Ta generacja, to również pierwsza 323/Familia, która dostępna była z silnikiem diesla, fani starych Mazd doskonale znają tą jednostkę - 1.7L o oznaczeniu PN. Nie sposób nie wspomnieć wersji kabriolet z silnikiem 1.5L turbo, która jako "bezdachowiec" wyprzedziła RX-7 w wersji kabriolet oraz roadster MX-5. Oczywiście 323 kabriolet sprzedawana była również w Europie! Jest to niewątpliwy rodzynek. Jej prototyp po raz pierwszy zaprezentowano w 1983 r.

Ciekawy slogan ;-) Ale jak historia pokazała, często się sprawdza w przypadku japońskich koni mechanicznych.

Niezła ciekawostka. Mazda 323 w nadwoziu kabriolet.

Mazda 323 z generacji BG w nadwoziu sedan.

Podnoszone reflektory dodały temu samochodowi sporo charakteru.

Następna generacja przyniosła kolejne, ciekawe wersje, w tym sportowe, oczywiście mam na myśli kultowe GT-X i GT-R, to rasowe rajdówki, zbudowane do rywalizacji na najwyższym poziomie. Mazdę 323/Familia BG opisałem jakiś czas temu na blogu: http://staryjaponiec.blogspot.com/2013/03/189-mazda-familia323-gt-x-gt-r-bg.html Poza tym, generacja ta kontynuowała wersje nadwozia z poprzedniej. Obok sportowych, turbodoładowanych wersji, istniała również 323 z wolnossącym silnikiem 1.8L (SOHC) o mocy 103 KM i napędem na cztery koła, ta sama wersja z napędem na przód miała 128 KM (DOHC). Reszta najpopularniejszych silników, to 1.3L 67/73 KM, 1.6L 87/88 KM oraz znany diesel PN 1.7L 57 KM, który choć nigdy nie był cudem techniki, to jednak ma opinię trwałego i mało problematycznego.

Mazda Familia BG, po lewej po faceliftingu, po prawej sprzed faceliftingu.

Odmiana 323 czyli 323F w generacjach BG i BA (japońskie Familia Astina / Eunos 100 i Lantis) to popularne dzisiaj u nas opcje na pierwsze auto, choć BG już nieco traci ten status z racji mniejszej dostępności. 323F BG jest rozpoznawalna dzięki podnoszonym, przednim reflektorom, jak wiadomo to takie sportowe, japońskie klimaty z lat 80/90. 323F BA charakteryzuje się ciekawym designem - drzwiami bez ramek, jak również wersją z 2-litrowym silnikiem V6, w Europie jako GT o mocy 144 KM, w Japonii jako type R i type X o mocy 170 KM. Mazda 323C (japońska Familia Neo) swego czasu wzbudzała kontrowersje oryginalnym designem, choć nie bardzo przełożyło się to na wyniki sprzedaży.

Mazda 323F BA to popularny wybór na pierwsze auto. Dziewczyny też ją lubią ;-)

Mazda 323P miała zastąpić 323C.

Tylny "wizjer" na wysokości lamp, to cecha charakterystyczna dla 323C BA.

Nic dziwnego, że ludzie uwielbiają ten model. Prezentuje się świetnie.

Mazdy z generacji BG i BA cieszą się dzisiaj sporym uznaniem, szczególnie 323F BA która stała się bazą do ciekawych modyfikacji, nie zawsze ukierunkowanych na osiągi. Wśród europejskiej generacji BA wyróżnia się wersje nadwozia:
323F - 5-drzwiowy hatchback (zwany też "4-drzwiowe coupe" lub "5-drzwiowy hatchback coupe", a gdzieniegdzie "liftback")
323S - 4-drzwiowy sedan
323C - 3-drzwiowy hatchback ("hatchback coupe")
323P - 3-drzwiowy hatchback
Ciekawostką była wersja ze stworzonym przez Isuzu silnikiem turbodiesela (4EE1-T 1.7L 82 KM), wyróżniała się charakterystycznym wlotem na masce.
W 1995 roku, sprzedaż Familia/323/323F przekroczyła na całym świecie 10 milionów sztuk! W Japonii, "nasza" generacja BA oznaczana była jako BH (Familia i Familia Neo) oraz CB (Lantis hatchback i sedan), niektóre wersje wyposażone były w napęd na cztery koła.

Mazda 323C czyli japońska Familia Neo.

323F BA - najbardziej popularny model.

Widok zmodyfikowanych 323P nie należy do częstych, a szkoda.

Mazda 323 zawsze miała miły dla oka design.

Mazda 323F BA to jedyna generacja, z silnikiem V6 pod maską. Kolejny powód, dla którego wg wielu ma kultowy status.

Można by jeszcze rzec kilka słów na temat sportowej przeszłości, ale będą to wyłącznie krótkie ciekawostki. Na przykład 323F BG używana była w British Touring Car Championship, prawdopodobnie w latach 1992-1993. Jeśli chodzi o kolejną generację, Roger Dowson oraz Team Dynamics zbudowali 323F BA do wyścigów FiA Touring Car World Cup, jednak samochód nie był dość konkurencyjny. Kolejną ciekawostką jest jedyna 323F BA (Lantis) zbudowana do wyścigów British Touring Car Championship. Samochód powstał w 1995 roku dzięki pracy Roger Dowson Engineering, posiadał 300-konny silnik V6 o pojemności 2-litrów, niestety, ze względu na problemy ze sponsorami, nie zaliczył ani jednego wyścigu w BTCC, wielka szkoda, podobno wg znawców miał spore szanse na dobre rezultaty. Jednak kilka lat później był wykorzystywany w Northwest Sports and Saloon Car Championship i radził sobie całkiem nieźle. Niedawno ta unikalna Mazda została wystawiona na aukcję, za niemal 200 tysięcy funtów brytyjskich (ponad milion złotych). 323F BG i BA jeździły również w Historic Touring Car Racing.

Oczywiście trzeba jeszcze wspomnieć o Japanese Touring Car Championship (JTCC), większość chyba kojarzy tą serię oraz samochody jakie tam jeździły, ponieważ część z nich (nie tylko japońskie modele) jest dzisiaj popularna na polskich drogach, w tym również Mazda 323F BA, znana w Japonii jako Lantis. Samochód ten brał udział w wyścigach JTCC przez 3 lata, jednak bez wielkich sukcesów, kierowcy Lantis zajmowali najczęściej środek stawki. Wersja w nadwoziu sedan również załapała się w Japonii na wyścigi.

Mazdaspeed Mazda Lantis JTCC. Za kierownicą Shogo Kobayashi.

Castrol Mazda Lantis JTCC. Za kierownicą Yojiro Terada.

To dopiero widok, prawda? Mazda 323S w wyścigowych klimatach!

Ostatnia generacja Familia (BJ), jest bardzo popularna w Ameryce, Japonii i Australii, czyli na rynkach, gdzie głównie oferowana była w najmocniejszych wersjach. Pozostały jedynie dwie wersje nadwozia, sedan (323) oraz kombi/hatchback (323F). Wśród opcji silnikowych zabrakło V6, pozostały jedynie R4, w tym kilka odmian 2-litrowego diesla (RF) konstrukcji Mazdy. Wersja po faceliftingu posiada lekko zmienione zderzaki, przednie reflektory oraz tylne lampy. Ta generacja również posiada ciekawe i unikalne wersje, jak np. Mazdaspeed - w Japonii jako Familia z wolnossącym silnikiem FS-ZE 2.0L o mocy 175 KM (niestety, podobno modyfikacje Mazdaspeed sprawiły, że dodatkowe 5 KM zostało okupione problemami z wolnymi obrotami, ale Mazda zareagowała na to odpowiednio), natomiast w Ameryce jako Protege z turbodoładowanym silnikiem FS-DET 2.0L o mocy 170 KM.

Wszystkie japońskie samochody są sportowe ;-) A przynajmniej taką mają duszę.

Zmodyfikowana 323 BJ, to ciekawy widok.

Inna ciekawa wersja to S-Wagon Sport 20, posiada wolnossący silnik 2.0L o mocy 170 KM, manualną skrzynię biegów oraz napęd na cztery koła. Ta generacja była jednocześnie pierwszą, która w 2001 roku umożliwiała w Japonii "stworzenie" samochodu przez klienta za pośrednictwem strony www (Web Tune Factory), chodziło o dostosowanie specyfikacji do własnych upodobań oraz zamówienie samochodu prosto przez internet. Produkcja Mazdy 323/Familia zakończyła się w 2004 roku, równo po 40 latach, jej następcą został model "3" (w Japonii znany jako Axela).

Niektóre wersje Mazdy Familia miały 170 KM i napęd na cztery koła.

Kocur.

Kolejny!

Ostatnia generacja 323F, prezentuje się nie mniej wybornie, niż poprzednie.

Na dzień dzisiejszy, Familia to najlepiej sprzedający się model w historii Mazdy. Ciekawostka - w 1982 roku, Mazda Familia została najlepiej sprzedającym się samochodem w Japonii (20759 sprzedanych samochodów), gdzie zdetronizowała najgroźniejszego rywala - Toyotę Corollę (19889 sprzedanych samochodów). W 2009 roku, 323/323F/Familia została sklasyfikowana na 16 miejscu, wśród najlepiej sprzedających się modeli w historii motoryzacji, z wynikiem 10480000 sprzedanych samochodów. Wśród japońskich modeli, w większej ilości sprzedały się tylko Camry, Accord, Civic oraz Corolla, więc widać jak szczególne miejsce w historii japońskiej motoryzacji zajmuje ten samochód.

Źródła:

http://323-klub.pl
http://www.astinagt.com/forums/index.php
http://win1999.web.fc2.com/JSCbk/91.htm
http://win1999.web.fc2.com/GTspirits.html
http://maz.daa.jp/familia/
http://maz.daa.jp/history/
http://www.wald-licht.com/~oldcar/index.html
http://kyuusyamania.blog73.fc2.com/blog-category-29.html
http://minkara.carview.co.jp/en/userid/775922/car/674036/2640081/photo.aspx
http://www.mazda.com/mazdaspirit/craftmanship/greatcar/
http://de.wikipedia.org/wiki/Mazda_323
http://whoartnow.hubpages.com/hub/Top-50-Best-Selling-Cars-Of-All-Time
http://bestsellingcarsblog.com/1983/01/23/japan-1982-mazda-familia-threatens-toyota-corolla/
http://www.stillphotography.co.uk/
http://www.ten-tenths.com/
http://www.mazda.co.jp/philosophy/history/familia/story/
http://ja.wikipedia.org/Mazda Familia